In Precarious Life onderzoekt Judith Butler hoe geweld, rouw en politiek ons begrip van menselijkheid bepalen. Het boek werd geschreven in de nasleep van 11 september 2001, een moment waarop angst, nationalisme en oorlogstaal wereldwijd de toon zetten. Butler stelt dat juist in zulke tijden de vraag centraal moet staan: wie telt als menselijk leven? Wie wordt gezien als rouwbaar?

Kwetsbaarheid als gemeenschappelijke basis

Volgens Butler delen alle mensen een fundamentele kwetsbaarheid: ons leven is afhankelijk van anderen en van sociale en politieke structuren die ons beschermen of juist blootstellen aan gevaar. Deze “precariousness” is geen teken van zwakte, maar de grondslag van onze verbondenheid. We zijn sterfelijk, afhankelijk en relationeel – en daarin gelijk.

De macht van framing

Toch worden levens ongelijk gewaardeerd. Sommige doden worden intens publiek betreurd, terwijl andere levens vrijwel onzichtbaar blijven. Dit verschil ontstaat door de manier waarop politiek en media verhalen framen: wie wordt erkend als slachtoffer, wie als vijand, wie als “mens” en wie niet? Butler bekritiseert een cultuur waarin sommige levens worden gedehumaniseerd en daardoor ook gemakkelijker tot doelwit van geweld worden gemaakt.

Rouw als politiek moment

Rouw laat zien dat we in relatie tot anderen leven en dat verlies ons wezenlijk raakt. Daarom kan rouw ook een politiek moment zijn: het confronteert ons met afhankelijkheid en kan een bron worden van solidariteit. In plaats van rouw te verbergen achter nationalistische krachtpatserij, pleit Butler ervoor om rouw te erkennen als de basis voor een nieuwe politiek van verbondenheid.

Geweld en verantwoordelijkheid

Butler bekritiseert de reflex om op geweld te reageren met nog meer geweld, omdat dit de cyclus van vijandschap en ontmenselijking bestendigt. Werkelijke veiligheid ontstaat niet door muren of oorlogen, maar door het erkennen van wederzijdse kwetsbaarheid. Echte menselijkheid betekent de verantwoordelijkheid nemen om levens te beschermen die anders als “niet-waardig” worden gezien.

Betekenis

Precarious Life is een krachtig pleidooi om kwetsbaarheid niet te zien als zwakte, maar als een gedeeld fundament van menselijk bestaan. Het boek nodigt uit tot een politiek waarin alle levens meetellen, waarin framing wordt doorbroken, en waarin rouw en empathie de basis vormen van solidariteit en rechtvaardigheid.




Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Geen woorden voor dit verlies – maar ook geen ruimte voor haat

Afbeelding
 Allereerst willen wij onze diepste medeleven uitspreken aan de ouders, familie, vrienden en bekenden van Lisa. Een jong leven is op brute wijze beëindigd. Er zijn geen woorden die dit onrecht kunnen beschrijven. Het verdriet is niet te bevatten. Dat jonge vrouwen op straat niet veilig kunnen zijn, dat zij aangevallen, seksueel misbruikt en zelfs vermoord kunnen worden — dat is onaanvaardbaar. Iedere vrouw heeft het recht zich veilig te voelen, altijd en overal. Niet alle asielzoekers zijn criminelen De verdachte in deze zaak verbleef op een COA-locatie. Dat roept emoties op, maar we moeten oppassen voor de val van generalisatie. Eén dader mag nooit de maatstaf zijn voor een hele groep. Een voorbeeld: toen onlangs een Nederlandse vader zijn eigen kinderen om het leven bracht, concludeerden we terecht niet dat alle Nederlandse vaders kindermoordenaars zijn. Evenmin bestempelen we alle voetbalfans als criminelen omdat sommige hooligans zich misdragen. En toch gebeurt dit mechanism...
Meer lezen

Een moreel kompas voor politiek, bestuur en samenleving

Afbeelding
  1. Naar een rechtvaardige, empathische en duurzame samenleving   Stel je een jonge vrouw voor die door Den Haag fietst, langs de hofvijver en de gebouwen waar wetten en besluiten worden gemaakt. Het lijkt een alledaags beeld, maar in feite draagt het een diepere betekenis: vrijheid van beweging, veiligheid in de openbare ruimte, de vanzelfsprekendheid dat zij haar weg kan kiezen. Dit eenvoudige tafereel is tegelijk symbool voor wat ons land groot maakt – en voor wat er op het spel staat. Nederland is gebouwd op waarden die meer zijn dan politieke leuzen: menselijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, broederschap en de rechtsstaat. Het zijn waarden die we niet mogen beschouwen als vanzelfsprekendheden, maar als opdrachten die telkens opnieuw moeten worden waargemaakt. Ze vormen het fundament van een samenleving waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar met elkaar. In dit essay legt Vital Moors uit hoe we samen een samenleving kunnen bouwen waarin verbin...
Meer lezen

Hegel en de rechtvaardige samenleving: vrijheid, erkenning en de staat

Afbeelding
Inleiding: de vraag naar rechtvaardigheid Sinds Plato en Aristoteles buigt de westerse filosofie zich over de vraag wat een rechtvaardige samenleving is. Voor Hegel, een van de invloedrijkste denkers van de 19e eeuw, was dit vraagstuk onlosmakelijk verbonden met vrijheid. Niet de abstracte vrijheid van het individu alleen, maar de vrijheid die zich realiseert in een gemeenschap van wetten, instituties en erkenning. Zijn Philosophy of Right (1821) is een poging om een filosofisch fundament te geven aan een samenleving waarin vrijheid en rechtvaardigheid samenvallen. Vrijheid voorbij individualisme Hegel zag vrijheid als het wezen van de mens, maar keerde zich tegen het simplistische idee dat vrijheid slechts betekent dat niemand zich met jou mag bemoeien (negatieve vrijheid). Werkelijke vrijheid is voor hem positieve vrijheid : de mogelijkheid om jezelf te ontplooien binnen een redelijke orde die je als de jouwe herkent. Dit sluit aan bij latere denkers als Isaiah Berlin, die het onder...
Meer lezen