Een ochtend vol haat – wat doen deze berichten met ons?

 Vanochtend, terwijl ik mijn eerste kop koffie inschonk, scrolde ik door X. Wat ik daar zag, was een reeks berichten die inmiddels bijna alledaags lijken:

“Barbaren, verkrachters en moordenaars maken ons land onveilig.”
“Ons land gaat naar de verdommenis.”
“Moslims willen van Nederland een islamitisch land maken.”
“De enige oplossing is: grenzen dicht, verdragen opzeggen, nul erbij.”

Op zichzelf zijn het maar zinnen, losse uitroepen. Maar wie ze achter elkaar leest, voelt wat er gebeurt: er wordt een wereldbeeld geconstrueerd. Een verhaal waarin migranten, moslims, vluchtelingen of politieke tegenstanders worden neergezet als bedreiging. En telkens opnieuw herhaald, dag in dag uit, tot de boodschap normaal gaat lijken.

De boodschap tussen de regels

Wat deze tweets gemeen hebben, is de ontmenselijking. Hele groepen worden weggezet als “barbaren” of “tuig”. Complexe problemen – woningnood, hoge lasten, geopolitieke keuzes – worden teruggebracht tot één simpele zondebok: de ander.

Dit doet iets met mensen. Wie deze berichten elke dag voorbij ziet komen, raakt doordrenkt van het idee dat de samenleving in puin ligt en dat de oorzaak duidelijk is: migranten, moslims, asielzoekers. Het is een frame dat niet uitnodigt tot nadenken, maar tot wantrouwen en woede.

De effecten in de samenleving

We zien het terug in het straatbeeld en in gesprekken:

• Vrouwen vertellen dat ze zich niet meer veilig voelen, niet alleen vanwege incidenten, maar ook vanwege de sfeer van verharding.

• Moslims ervaren dat ze sneller aangesproken worden op hun geloof, alsof hun aanwezigheid op zich verdacht is.

• Het publieke debat verschuift: uitspraken die vroeger ondenkbaar waren, worden nu zonder schaamte getweet of gedeeld.

Dit is wat Ruth Wodak “de politiek van de angst” noemt: door herhaling en simplificatie wordt haat langzaam normaal.

Maar er is ook een tegenstem

Elke keer dat we reageren met feiten, met nuance en met een beroep op menselijkheid, zetten we een tegenverhaal neer. Een verhaal waarin criminaliteit individueel wordt aangepakt, niet collectief. Waarin vrijheid betekent dat iedereen zichzelf mag zijn. Waarin veiligheid niet ontstaat door uitsluiting, maar door rechtvaardigheid en vertrouwen.

Conclusie

De tweets van deze ochtend waren geen losse flodders. Samen vormen ze een koor dat angst wil normaliseren. De vraag is: laten we ons meeslepen, of kiezen we bewust voor een ander verhaal? Een verhaal waarin menselijkheid de norm blijft.

Zoals Hannah Arendt ooit schreef: “Waar feiten verdwijnen, kan waarheid niet overleven.” Daarom moeten we blijven reageren – kalm, feitelijk, menselijk.