In the Shadow of Justice

 

In the Shadow of Justice – Katrina Forrester

🔎 Waar gaat het boek over?

In In the Shadow of Justice onderzoekt politiek filosoof Katrina Forrester de blijvende invloed van John Rawls op het politieke en filosofische denken over rechtvaardigheid in de twintigste en eenentwintigste eeuw.

Rawls' boek A Theory of Justice (1971) werd decennialang dé leidraad voor liberale politieke filosofie in het Westen. Het introduceerde het idee van "justice as fairness", met als bekendste gedachte-experiment het “veil of ignorance”: wat voor samenleving zou je rechtvaardig vinden als je niet wist welke plek je daarin zou innemen?

Forrester stelt dat de politieke theorie sindsdien geleefd heeft in de schaduw van Rawls: bewonderd, toegepast, maar ook beperkt. Ze analyseert hoe Rawls' denken dominant werd, en hoe die dominantie de horizon van politiek denken ook verkleind heeft.

🧩 Wat zijn de belangrijkste inzichten?

  1. Rawls was een filosoof van de welvaartsstaat
    Zijn theorieën ontstonden in de context van het naoorlogse liberalisme, waarin de welvaartsstaat vanzelfsprekend was. Zijn ideeën pasten bij een wereld van stabiele instituties, sociale zekerheid en groeiende gelijkheid.

  2. Zijn werk werd later losgekoppeld van politieke strijd
    Latere generaties lazen Rawls vooral als een abstracte denker van idealen, in plaats van als iemand die zich met concrete machtsverhoudingen en ongelijkheid bezighield. Dat leidde tot een te technische, te juridische invulling van rechtvaardigheid.

  3. Forrester pleit voor een politiekere, radicalere visie op rechtvaardigheid
    Ze stelt dat Rawls' denken te vaak werd gebruikt om status quo-beleid te legitimeren. In plaats van écht te strijden voor structurele gelijkheid, werd het Rawlsiaanse kader een veilige, liberale consensus.

  4. Politieke filosofie moet uit de schaduw stappen
    Forrester roept op tot het opnieuw politiseren van het denken over rechtvaardigheid — gericht op machtsstructuren, economische ongelijkheid, racisme, klimaatverandering en echte emancipatie.

🔗 Link met de campagne #MenselijkNederland

De campagne #MenselijkNederland sluit nauw aan bij Forrester's oproep:

  • Net als Forrester stelt de campagne dat rechtvaardigheid geen abstract ideaal is, maar een praktische en morele opdracht in een wereld van ongelijkheid, uitsluiting en democratisch verval.

  • Waar technocratie en juridische redeneringen rechtvaardigheid versmallen tot procedures, pleit #MenselijkNederland voor een herwaardering van empathie, menselijkheid en politieke verantwoordelijkheid.

  • De campagne vertrekt vanuit dezelfde intuïtie als Rawls — "Wat als jij daar stond?" — maar doet dat op een directe, actiegerichte manier. Geen ethiek van afstand, maar van nabijheid en verbeelding.

  • Waar het Rawlsiaanse denken vaak top-down werd geïnterpreteerd, vertrekt #MenselijkNederland vanuit de leefwereld van gewone mensen — en plaatst menselijke waardigheid weer centraal in het politieke verhaal.

Kortom: de campagne is een poging om uit de schaduw van een technocratisch liberalisme te stappen en opnieuw te denken én handelen in termen van morele rechtvaardigheid.




Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Geen woorden voor dit verlies – maar ook geen ruimte voor haat

Afbeelding
 Allereerst willen wij onze diepste medeleven uitspreken aan de ouders, familie, vrienden en bekenden van Lisa. Een jong leven is op brute wijze beëindigd. Er zijn geen woorden die dit onrecht kunnen beschrijven. Het verdriet is niet te bevatten. Dat jonge vrouwen op straat niet veilig kunnen zijn, dat zij aangevallen, seksueel misbruikt en zelfs vermoord kunnen worden — dat is onaanvaardbaar. Iedere vrouw heeft het recht zich veilig te voelen, altijd en overal. Niet alle asielzoekers zijn criminelen De verdachte in deze zaak verbleef op een COA-locatie. Dat roept emoties op, maar we moeten oppassen voor de val van generalisatie. Eén dader mag nooit de maatstaf zijn voor een hele groep. Een voorbeeld: toen onlangs een Nederlandse vader zijn eigen kinderen om het leven bracht, concludeerden we terecht niet dat alle Nederlandse vaders kindermoordenaars zijn. Evenmin bestempelen we alle voetbalfans als criminelen omdat sommige hooligans zich misdragen. En toch gebeurt dit mechanism...
Meer lezen

Een moreel kompas voor politiek, bestuur en samenleving

Afbeelding
  1. Naar een rechtvaardige, empathische en duurzame samenleving   Stel je een jonge vrouw voor die door Den Haag fietst, langs de hofvijver en de gebouwen waar wetten en besluiten worden gemaakt. Het lijkt een alledaags beeld, maar in feite draagt het een diepere betekenis: vrijheid van beweging, veiligheid in de openbare ruimte, de vanzelfsprekendheid dat zij haar weg kan kiezen. Dit eenvoudige tafereel is tegelijk symbool voor wat ons land groot maakt – en voor wat er op het spel staat. Nederland is gebouwd op waarden die meer zijn dan politieke leuzen: menselijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, broederschap en de rechtsstaat. Het zijn waarden die we niet mogen beschouwen als vanzelfsprekendheden, maar als opdrachten die telkens opnieuw moeten worden waargemaakt. Ze vormen het fundament van een samenleving waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar met elkaar. In dit essay legt Vital Moors uit hoe we samen een samenleving kunnen bouwen waarin verbin...
Meer lezen

Hegel en de rechtvaardige samenleving: vrijheid, erkenning en de staat

Afbeelding
Inleiding: de vraag naar rechtvaardigheid Sinds Plato en Aristoteles buigt de westerse filosofie zich over de vraag wat een rechtvaardige samenleving is. Voor Hegel, een van de invloedrijkste denkers van de 19e eeuw, was dit vraagstuk onlosmakelijk verbonden met vrijheid. Niet de abstracte vrijheid van het individu alleen, maar de vrijheid die zich realiseert in een gemeenschap van wetten, instituties en erkenning. Zijn Philosophy of Right (1821) is een poging om een filosofisch fundament te geven aan een samenleving waarin vrijheid en rechtvaardigheid samenvallen. Vrijheid voorbij individualisme Hegel zag vrijheid als het wezen van de mens, maar keerde zich tegen het simplistische idee dat vrijheid slechts betekent dat niemand zich met jou mag bemoeien (negatieve vrijheid). Werkelijke vrijheid is voor hem positieve vrijheid : de mogelijkheid om jezelf te ontplooien binnen een redelijke orde die je als de jouwe herkent. Dit sluit aan bij latere denkers als Isaiah Berlin, die het onder...
Meer lezen