Islamofobie is Discriminatie – Waarom Angst en Stigma Ons Allemaal Bedreigen

In het publieke debat horen we steeds vaker het verwijt dat de islam een religie zou zijn die apartheid, suprematie en geweld tegen ongelovigen predikt. Politici, opiniemakers en sociale media-accounts herhalen deze beweringen keer op keer, vaak zonder context, zonder kennis van de islam en zonder oog voor de maatschappelijke gevolgen. Het resultaat is een beeld van de islam als een inherent gevaar – een beeld dat niet alleen onjuist is, maar ook gevaarlijk.

Wie de islamitische bronnen werkelijk leest, ziet iets heel anders dan de karikatuur die vaak in het debat wordt geschetst. In de Koran staat bijvoorbeeld: “O mensen, Wij hebben jullie uit een man en een vrouw geschapen en Wij hebben jullie tot volkeren en stammen gemaakt, opdat jullie elkaar zouden leren kennen. Voorwaar, de edelste onder jullie bij Allah is degene die het meest Godsvrezend is.” (Koran 49:13) – een duidelijke afwijzing van rassenscheiding en suprematie. Ook benadrukt de Koran dat geloof een vrije keuze is: “Er is geen dwang in religie.” (Koran 2:256). Geweld wordt alleen genoemd in de context van zelfverdediging, niet als opdracht tot agressie. In Koran 5:32 staat zelfs: “Wie één mens doodt – anders dan voor moord of verderf op aarde – is alsof hij de hele mensheid heeft gedood; en wie één mens redt, is alsof hij de hele mensheid heeft gered.”

Het idee van de “gevaarlijke islam” is niet nieuw. Het wortelt in eeuwenoude oriëntalistische stereotypen uit de tijd van de kruistochten en de koloniale overheersing, toen Europese machten de islamitische wereld afschilderden als barbaars om politieke en militaire confrontaties te legitimeren. In de moderne tijd is dit beeld gevoed door terroristische aanslagen, geopolitieke conflicten en media-aandacht die vooral negatieve incidenten uitlicht. Politici gebruiken deze angstbeelden vervolgens om kiezers te mobiliseren, zoals ook gebeurde met Samuel Huntington’s “Clash of Civilizations”-theorie, die religieuze culturen als onvermijdelijk botsend neerzette.

De werkelijkheid in Nederland is anders. Moslims vormen ongeveer 6% van de bevolking, wonen hier al decennia, werken, studeren, ondernemen en stemmen. Onderzoek van het SCP en het ministerie van SZW laat zien dat meer dan 90% van de Nederlandse moslims de democratische rechtsstaat onderschrijft en dat de overgrote meerderheid vindt dat religie en staat gescheiden moeten blijven. Er is geen bewijs voor een gecoördineerde poging om de Nederlandse wetgeving te vervangen door islamitisch recht. Het idee van “islamisering” is daarmee geen feit, maar een politieke mythe.

Het stigmatiseren van moslims is niet zomaar een onschuldige mening – het is discriminatie. En discriminatie heeft altijd gevolgen. Wie voortdurend wordt neergezet als verdacht, gevaarlijk of inferieur, zal zich sneller terugtrekken in de eigen kring. Uitgesloten groepen worden vatbaarder voor extreme boodschappen, vooral via sociale media. Het is een mechanisme dat niet alleen moslims treft. Vandaag zijn zij het doelwit, maar morgen kunnen andere minderheden aan de beurt zijn: LGBTI+ personen, woonwagenbewoners of elke groep die afwijkt van een vermeend “normbeeld”.

Wanneer politici de islam als gevaar framen, richten ze in feite het vizier op de democratische rechtsstaat zelf. Ze vervangen feiten door emotie en angst, ondermijnen gelijke rechten en normaliseren het idee dat uitsluiting legitiem is. De waarschuwing van de Duitse dominee Martin Niemöller na de Tweede Wereldoorlog blijft actueel: “Eerst kwamen ze voor de socialisten, maar ik zei niets, want ik was geen socialist… Toen kwamen ze voor mij – en er was niemand meer over om iets te zeggen.”

Het ware gevaar is niet de islam, maar het systematisch verspreiden van angst en wantrouwen door hen die daar politiek gewin uit halen. Onze vrijheid, onze veiligheid en onze menselijkheid hangen af van één principe: gelijke rechten en waardigheid voor iedereen. Discriminatie is nooit normaal. Angst mag nooit onze leidraad zijn.

Daarom moeten we kiezen voor feiten, voor dialoog en voor een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten. Islamofobie is discriminatie – en wie dat accepteert, opent de deur voor nieuwe vormen van uitsluiting, ook tegen zichzelf. Alleen samen blijven we sterk, vrij en menselijk.