Onderwijs: meer dan kennis alleen – de waarde van artikel 23 Grondwet

 


Artikel 23 van de Nederlandse Grondwet regelt het recht op onderwijs. Het waarborgt de vrijheid van onderwijs, inclusief de vrijheid om scholen op te richten op basis van eigen levensbeschouwelijke of pedagogische overtuigingen. Tegelijkertijd legt het de overheid de plicht op om voor voldoende openbaar onderwijs te zorgen en toe te zien op de kwaliteit van alle scholen. Dit recht is bedoeld om elke inwoner van Nederland toegang te geven tot goed onderwijs, ongeacht afkomst, overtuiging of financiële draagkracht.

Het doel van artikel 23 is tweeledig. Enerzijds beschermt het de vrijheid van ouders en onderwijsinstellingen om onderwijs te organiseren dat aansluit bij hun waarden. Anderzijds garandeert het dat de overheid de basisvoorwaarden schept zodat iedereen toegang heeft tot onderwijs van voldoende kwaliteit. Zo wordt onderwijs een publieke voorziening die bijdraagt aan gelijke kansen en maatschappelijke cohesie.

Waarom onderwijs essentieel is – verschillende invalshoeken

1.    Individuele ontwikkeling
Onderwijs biedt jongeren de kans hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Het opent deuren naar vervolgstudie, werk en persoonlijke ontplooiing.

2.    Sociale mobiliteit
Kwalitatief goed onderwijs verkleint kansenongelijkheid en geeft ook kinderen uit minder bevoorrechte milieus de mogelijkheid om hun positie te verbeteren.

3.    Economische invalshoek
Goed onderwijs levert een geschoolde beroepsbevolking op, versterkt innovatie en houdt de economie concurrerend.

4.    Democratische en maatschappelijke dimensie
Onderwijs is een basisvoorwaarde voor een goed functionerende democratie. Het leert mensen kritisch denken, argumenteren en zich te verhouden tot andere standpunten.

5.    Menselijke en morele vorming
Naast kennisoverdracht moet onderwijs bijdragen aan moreel besef, empathie en het vermogen samen te leven in een diverse samenleving.

Conclusie

Onderwijs is niet slechts een instrument voor kennisvergaring of voorbereiding op de arbeidsmarkt. Het is een fundament voor de vorming van jongeren tot bewuste, kritische en menselijke burgers. Een gezonde democratie heeft burgers nodig die niet alleen weten wat hun rechten zijn, maar ook begrijpen wat hun verantwoordelijkheden inhouden.

Daarom moet democratie, mensenrechten en empathie niet uitsluitend theoretisch in het curriculum staan, maar in de dagelijkse schoolervaring voelbaar en zichtbaar zijn. Het klaslokaal is een oefenplaats voor het leven: waar men leert luisteren naar elkaar, omgaan met verschillen en samen problemen oplossen. Zo draagt onderwijs direct bij aan een rechtvaardige, menswaardige en duurzame samenleving.




Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Geen woorden voor dit verlies – maar ook geen ruimte voor haat

Afbeelding
 Allereerst willen wij onze diepste medeleven uitspreken aan de ouders, familie, vrienden en bekenden van Lisa. Een jong leven is op brute wijze beëindigd. Er zijn geen woorden die dit onrecht kunnen beschrijven. Het verdriet is niet te bevatten. Dat jonge vrouwen op straat niet veilig kunnen zijn, dat zij aangevallen, seksueel misbruikt en zelfs vermoord kunnen worden — dat is onaanvaardbaar. Iedere vrouw heeft het recht zich veilig te voelen, altijd en overal. Niet alle asielzoekers zijn criminelen De verdachte in deze zaak verbleef op een COA-locatie. Dat roept emoties op, maar we moeten oppassen voor de val van generalisatie. Eén dader mag nooit de maatstaf zijn voor een hele groep. Een voorbeeld: toen onlangs een Nederlandse vader zijn eigen kinderen om het leven bracht, concludeerden we terecht niet dat alle Nederlandse vaders kindermoordenaars zijn. Evenmin bestempelen we alle voetbalfans als criminelen omdat sommige hooligans zich misdragen. En toch gebeurt dit mechanism...
Meer lezen

Een moreel kompas voor politiek, bestuur en samenleving

Afbeelding
  1. Naar een rechtvaardige, empathische en duurzame samenleving   Stel je een jonge vrouw voor die door Den Haag fietst, langs de hofvijver en de gebouwen waar wetten en besluiten worden gemaakt. Het lijkt een alledaags beeld, maar in feite draagt het een diepere betekenis: vrijheid van beweging, veiligheid in de openbare ruimte, de vanzelfsprekendheid dat zij haar weg kan kiezen. Dit eenvoudige tafereel is tegelijk symbool voor wat ons land groot maakt – en voor wat er op het spel staat. Nederland is gebouwd op waarden die meer zijn dan politieke leuzen: menselijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, broederschap en de rechtsstaat. Het zijn waarden die we niet mogen beschouwen als vanzelfsprekendheden, maar als opdrachten die telkens opnieuw moeten worden waargemaakt. Ze vormen het fundament van een samenleving waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar met elkaar. In dit essay legt Vital Moors uit hoe we samen een samenleving kunnen bouwen waarin verbin...
Meer lezen

Hegel en de rechtvaardige samenleving: vrijheid, erkenning en de staat

Afbeelding
Inleiding: de vraag naar rechtvaardigheid Sinds Plato en Aristoteles buigt de westerse filosofie zich over de vraag wat een rechtvaardige samenleving is. Voor Hegel, een van de invloedrijkste denkers van de 19e eeuw, was dit vraagstuk onlosmakelijk verbonden met vrijheid. Niet de abstracte vrijheid van het individu alleen, maar de vrijheid die zich realiseert in een gemeenschap van wetten, instituties en erkenning. Zijn Philosophy of Right (1821) is een poging om een filosofisch fundament te geven aan een samenleving waarin vrijheid en rechtvaardigheid samenvallen. Vrijheid voorbij individualisme Hegel zag vrijheid als het wezen van de mens, maar keerde zich tegen het simplistische idee dat vrijheid slechts betekent dat niemand zich met jou mag bemoeien (negatieve vrijheid). Werkelijke vrijheid is voor hem positieve vrijheid : de mogelijkheid om jezelf te ontplooien binnen een redelijke orde die je als de jouwe herkent. Dit sluit aan bij latere denkers als Isaiah Berlin, die het onder...
Meer lezen