Van vergeten voetnoot tot stem van menselijkheid


Hij heette Moussa. Voor de geschiedenisboeken bestond hij niet. Voor de literatuur was hij slechts “de Arabier”. Eén schot, één zin – en hij was verdwenen. Geen naam, geen gezicht, geen toekomst. Alleen een leegte.

Maar hij wás een mens. Hij had een moeder die op hem wachtte, een broer die zijn voetstappen volgde, dromen die groter waren dan de straat waarin hij geboren werd. Zijn lach vulde ooit de avonden, zijn handen droegen het brood naar huis. Moussa leefde, en hield van, zoals ieder ander.


Zijn broer Haroun draagt al zijn hele leven die stilte mee. Waar anderen Camus citeren en de schoonheid van de absurditeit prijzen, hoort hij slechts het zwijgen om de naam van zijn broer. “Waarom verdient de dader een boek en een filosofie, en mijn broer slechts vergetelheid?” vraagt hij. Het is een vraag die groter is dan Moussa alleen. Het gaat om iedereen die buiten beeld blijft, iedereen die tot ‘de ander’ wordt gereduceerd.


Vandaag is er een keuze. Of we laten Moussa’s naam opnieuw wegvallen in de stilte van de geschiedenis. Of we zeggen zijn naam hardop, en zien in hem wat hij werkelijk was: een mens. Geen categorie, geen cijfer, geen etiket, maar een mens.


Want een rechtvaardige samenleving begint daar: bij het weigeren om iemand weg te vegen. Bij het teruggeven van stemmen. Bij het erkennen dat niemand ooit anoniem mag sterven in de marge van een verhaal.


Moussa leeft voort in ons, omdat we weigeren nog langer toe te kijken hoe mensen onzichtbaar worden gemaakt.




Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Geen woorden voor dit verlies – maar ook geen ruimte voor haat

Afbeelding
 Allereerst willen wij onze diepste medeleven uitspreken aan de ouders, familie, vrienden en bekenden van Lisa. Een jong leven is op brute wijze beëindigd. Er zijn geen woorden die dit onrecht kunnen beschrijven. Het verdriet is niet te bevatten. Dat jonge vrouwen op straat niet veilig kunnen zijn, dat zij aangevallen, seksueel misbruikt en zelfs vermoord kunnen worden — dat is onaanvaardbaar. Iedere vrouw heeft het recht zich veilig te voelen, altijd en overal. Niet alle asielzoekers zijn criminelen De verdachte in deze zaak verbleef op een COA-locatie. Dat roept emoties op, maar we moeten oppassen voor de val van generalisatie. Eén dader mag nooit de maatstaf zijn voor een hele groep. Een voorbeeld: toen onlangs een Nederlandse vader zijn eigen kinderen om het leven bracht, concludeerden we terecht niet dat alle Nederlandse vaders kindermoordenaars zijn. Evenmin bestempelen we alle voetbalfans als criminelen omdat sommige hooligans zich misdragen. En toch gebeurt dit mechanism...
Meer lezen

Een moreel kompas voor politiek, bestuur en samenleving

Afbeelding
  1. Naar een rechtvaardige, empathische en duurzame samenleving   Stel je een jonge vrouw voor die door Den Haag fietst, langs de hofvijver en de gebouwen waar wetten en besluiten worden gemaakt. Het lijkt een alledaags beeld, maar in feite draagt het een diepere betekenis: vrijheid van beweging, veiligheid in de openbare ruimte, de vanzelfsprekendheid dat zij haar weg kan kiezen. Dit eenvoudige tafereel is tegelijk symbool voor wat ons land groot maakt – en voor wat er op het spel staat. Nederland is gebouwd op waarden die meer zijn dan politieke leuzen: menselijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, broederschap en de rechtsstaat. Het zijn waarden die we niet mogen beschouwen als vanzelfsprekendheden, maar als opdrachten die telkens opnieuw moeten worden waargemaakt. Ze vormen het fundament van een samenleving waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar met elkaar. In dit essay legt Vital Moors uit hoe we samen een samenleving kunnen bouwen waarin verbin...
Meer lezen

Hegel en de rechtvaardige samenleving: vrijheid, erkenning en de staat

Afbeelding
Inleiding: de vraag naar rechtvaardigheid Sinds Plato en Aristoteles buigt de westerse filosofie zich over de vraag wat een rechtvaardige samenleving is. Voor Hegel, een van de invloedrijkste denkers van de 19e eeuw, was dit vraagstuk onlosmakelijk verbonden met vrijheid. Niet de abstracte vrijheid van het individu alleen, maar de vrijheid die zich realiseert in een gemeenschap van wetten, instituties en erkenning. Zijn Philosophy of Right (1821) is een poging om een filosofisch fundament te geven aan een samenleving waarin vrijheid en rechtvaardigheid samenvallen. Vrijheid voorbij individualisme Hegel zag vrijheid als het wezen van de mens, maar keerde zich tegen het simplistische idee dat vrijheid slechts betekent dat niemand zich met jou mag bemoeien (negatieve vrijheid). Werkelijke vrijheid is voor hem positieve vrijheid : de mogelijkheid om jezelf te ontplooien binnen een redelijke orde die je als de jouwe herkent. Dit sluit aan bij latere denkers als Isaiah Berlin, die het onder...
Meer lezen