MenselijkNederland

Stel je een samenleving voor waarin we elkaar niet zien als concurrenten of bedreigingen, maar als medemensen. Waar rechtvaardigheid niet iets abstracts is, maar voelbaar in het dagelijks leven: in hoe we wonen, werken, leren en zorgen voor elkaar. In Nederland ervaren steeds meer mensen dat de belofte van gelijkheid onder druk staat. Wachttijden in de zorg lopen op, betaalbare woningen zijn schaars en de kansen voor kinderen verschillen nog te veel door de plek waar ze geboren worden. Dit vraagt om een fundamentele omslag in hoe we onze samenleving inrichten. 1. Vrijheid en zekerheid voor iedereen Vrijheid is pas echt als iedereen de basiszekerheden heeft om keuzes te maken: een betaalbaar huis, toegang tot goede zorg en onderwijs, en bestaanszekerheid. Daarom is het nodig te investeren in publieke voorzieningen, een eerlijk minimuminkomen en bescherming tegen armoede. Denk aan een basiszekerheid die garandeert dat niemand buiten de boot valt, ook niet bij ziekte of werkloosheid. ...

  The Empathic Civilization – The Race to Global Consciousness in a World in Crisis (Jeremy Rifkin, 2009) In The Empathic Civilization ontvouwt Jeremy Rifkin een groot en meeslepend verhaal over de rol van empathie in de geschiedenis en toekomst van de mensheid. Zijn centrale these is dat empathie geen bijkomstige emotie is, maar een bepalende kracht die samenlevingen vormgeeft en de sleutel kan zijn tot het oplossen van de wereldwijde crises waarin wij ons bevinden. Rifkin begint met een historische analyse. Vanaf de eerste gemeenschappen laat hij zien hoe menselijke samenlevingen telkens nieuwe lagen van empathie hebben ontwikkeld. In kleine stammen draaide het om verbondenheid binnen de groep. Met de komst van religies en beschavingen ontstond een breder gevoel van gemeenschappelijkheid, waarbij empathie zich kon uitstrekken tot grotere groepen mensen. In de moderniteit werd dit verder uitgebreid via natiestaten, onderwijs en media: het vermogen om je in te leven in mensen d...

  In Free and Equal: What Would a Fair Society Look Like? (2023) neemt Daniel Chandler de politiek-filosofische erfenis van John Rawls als vertrekpunt en bouwt hij een visionair, praktisch pakket voorstellen om een rechtvaardiger samenleving te realiseren. Terwijl Rawls vooral een normatief kader leverde, durft Chandler de stap te zetten naar beleidsvorming én institutionele vernieuwing — een brug tussen idee en praktijk. Van theorie naar noodzaak: waarom Rawls opnieuw relevant is Chandler begint met een heldere uitleg van Rawls’ fundamentele principes: het basisvrijhedenprincipe , dat iedereen fundamentele rechten en vrijheden moet garanderen; het gelijke kansenprincipe , dat noodzakelijke voorwaarden schept voor eerlijke toegang tot posities in de samenleving; het difference-principe , dat ongelijkheden alleen verdedigbaar zijn als ze de minst bedeelden ten goede komen. Hij benadrukt ook dat deze principes leiden tot een “rechtvaardigheid als billijkheid” – niet radicale gelijkh...

Er is iets aan het schuiven in Nederland. Steeds meer mensen voelen dat het zo niet verder kan: de groeiende ongelijkheid, de harde toon in het publieke debat, de verdeeldheid die wordt aangewakkerd in de politiek. We dreigen te vergeten dat samenleven niet draait om angst en wantrouwen, maar om solidariteit en respect. Menselijkheid als fundament Een samenleving kan niet draaien op kille cijfers en winst alleen. Mensen hebben meer nodig: waardigheid, erkenning, de zekerheid dat ze meetellen. “Samen mens. Samen sterk.” is geen loze slogan, maar een oproep tot het herstellen van ons fundament. Vrijheid, rechtvaardigheid en verbondenheid moeten opnieuw de kern vormen van ons land. Waar we tekortschieten De wachttijden in de zorg lopen op, jongeren vinden geen betaalbare woning, en steeds meer mensen werken hard zonder uitzicht op zekerheid. Ondertussen wordt het publieke debat verhard: mensen worden tegen elkaar uitgespeeld op basis van afkomst, geloof of inkomen. Wie kwetsbaar is, kri...