Posts

Samenleven op menselijke grond

Afbeelding
Een samenleving staat of valt met de manier waarop we elkaar zien. Wanneer mensen worden teruggebracht tot labels – migrant, uitkeringstrekker, consument – verliezen we de essentie: dat ieder mens kwetsbaar is en een verhaal draagt. In die kwetsbaarheid schuilt geen zwakte, maar juist de basis voor verbondenheid. Vrijheid is niet enkel het recht om zelf te kiezen. Vrijheid krijgt pas betekenis in relatie: in de beloftes die we houden, de zorg die we geven en de gemeenschappen die we vormen. Ons bestaan is verweven met dat van anderen – daarin ligt de kern van verantwoordelijkheid. Maar individuele zorg is niet genoeg. Een menselijk Nederland vraagt om rechtvaardige instituties die bescherming bieden, ongelijkheid bestrijden en ruimte maken voor waardigheid. Regels en beleid zijn er niet om mensen te reduceren, maar om hun menselijkheid te waarborgen. Onze macht over technologie en natuur legt bovendien een plicht op die verder reikt dan onze eigen generatie. We dragen verantwoordeli...
Een reactie posten
Meer lezen

Kwetsbaarheid als kracht: politiek begint waar we elkaar nodig hebben

Afbeelding
In Kwetsbaar. Politieke mogelijkheden presenteert Marguerite van den Berg de overtuiging dat kwetsbaarheid geen zwakte is die genegeerd moet worden, maar een fundamentele voorwaarde voor solidariteit, politiek handelen en samenleven. Kwetsbaarheid — de mogelijkheid van beschadiging, zorgbehoefte en afhankelijkheid — is onvermijdelijk voor alles wat leeft. In een wereld die wordt geconfronteerd met klimaatcrisis, ongelijkheid, geweld, erosie van sociale vangnetten en systemische onrechtvaardigheden, is het volgens Van den Berg juist noodzakelijk om kwetsbaarheid te erkennen.  Kernvragen en motieven Van den Berg vraagt wat er zou gebeuren als we onze kwetsbaarheid niet langer primair zouden zien als probleem of tekort, maar als het beginpunt van politieke verbeelding en actie. In plaats van te reageren op kwetsbaarheid met verharding of controlerende mechanismen, pleit ze voor een liefdevol, politiek antwoord dat ruimte maakt voor verbondenheid en wederkerigheid.  Dit doet zij ...
Een reactie posten
Meer lezen
Afbeelding
 In Precarious Life onderzoekt Judith Butler hoe geweld, rouw en politiek ons begrip van menselijkheid bepalen. Het boek werd geschreven in de nasleep van 11 september 2001, een moment waarop angst, nationalisme en oorlogstaal wereldwijd de toon zetten. Butler stelt dat juist in zulke tijden de vraag centraal moet staan: wie telt als menselijk leven? Wie wordt gezien als rouwbaar? Kwetsbaarheid als gemeenschappelijke basis Volgens Butler delen alle mensen een fundamentele kwetsbaarheid: ons leven is afhankelijk van anderen en van sociale en politieke structuren die ons beschermen of juist blootstellen aan gevaar. Deze “precariousness” is geen teken van zwakte, maar de grondslag van onze verbondenheid. We zijn sterfelijk, afhankelijk en relationeel – en daarin gelijk. De macht van framing Toch worden levens ongelijk gewaardeerd. Sommige doden worden intens publiek betreurd, terwijl andere levens vrijwel onzichtbaar blijven. Dit verschil ontstaat door de manier waarop politiek e...
Een reactie posten
Meer lezen

Verantwoordelijkheid voor de toekomst: Hans Jonas’ ethiek van zorg voor mens en planeet

Afbeelding
 In Das Prinzip Verantwortung stelt Hans Jonas dat de moderne tijd ons voor een ongekende uitdaging plaatst: de menselijke macht over techniek, natuur en samenleving is zo groot geworden dat traditionele ethiek tekortschiet. Oude morele systemen waren gericht op het handelen tussen individuen of in kleine gemeenschappen, met gevolgen die beperkt waren in tijd en ruimte. Maar de technologische en wetenschappelijke vooruitgang van de 20e eeuw heeft een nieuw soort macht geschapen: de macht om de aarde, het leven en zelfs de toekomst van de mensheid ingrijpend te beïnvloeden. Daarom is volgens Jonas een nieuwe ethiek nodig: een ethiek van verantwoordelijkheid. Deze verantwoordelijkheid gaat verder dan de directe ander van vandaag en strekt zich uit tot toekomstige generaties en tot de kwetsbare natuur die ons draagt. Het principe dat Jonas formuleert is eenvoudig maar ingrijpend: handel zo dat de gevolgen van je handelen in overeenstemming zijn met de duurzaamheid van menselijk leve...
Een reactie posten
Meer lezen

Wat kunnen wij nog doen? Samen weerstaan we de verleiding van extreemrechts en populisme

Afbeelding
De verkiezingen van 29 oktober komen snel dichterbij. Extreemrechtse en populistische partijen proberen te profiteren van onvrede, boosheid en angst. Ze beloven simpele oplossingen: grenzen dicht, privileges terug, “eigen volk eerst”. Maar die slogans lossen de woningnood niet op, vullen geen boodschappenmandje en brengen geen rust in de samenleving. Ze vergroten juist de kloof tussen mensen. De vraag is: wat kunnen gewone burgers nú doen om te zorgen dat we niet de verkeerde afslag nemen? Het antwoord: meer dan je denkt. Iedereen heeft invloed, al is het maar in kleine kring. 1. Begin dichtbij: gesprekken in je omgeving Luister oprecht naar de zorgen van mensen die twijfelen of neigen naar extreemrechts. Veel kiezers voelen zich vergeten of niet gehoord. Erken die gevoelens, maar stel vragen: “Denk je dat dit echt een oplossing biedt?” Deel je eigen motivatie om voor een partij te stemmen die wél bouwt aan oplossingen: betaalbare woningen, eerlijke belastingen, goed onderwi...
Een reactie posten
Meer lezen

Hoe ga je in gesprek met iemand die op extreemrechts of populistisch wil stemmen?

Afbeelding
 In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober groeit de spanning in het publieke debat. Extreemrechtse en populistische partijen profiteren van onvrede en onzekerheid. Ze spelen handig in op gevoelens van angst over migratie, woningnood en bestaanszekerheid. Voor veel mensen klinkt hun boodschap simpel en duidelijk: “wij pakken de macht terug” of “wij zorgen dat Nederland weer van ons wordt”. Maar achter die kreten schuilen vaak geen oplossingen, alleen verdeeldheid. De vraag is: hoe ga je het gesprek aan met iemand in je omgeving die overweegt extreemrechts of populistisch te stemmen? Niet door te preken of te veroordelen. Dat versterkt vaak alleen maar de loopgraven. Het begint bij luisteren. Veel kiezers van deze partijen voelen zich genegeerd, bang of niet gehoord. Door hun zorgen serieus te nemen, open je de deur naar een echt gesprek. 1. Luister en erken zorgen Vraag door: waarom wil iemand zo stemmen? Vaak gaat het niet om haat tegen anderen, maar om zorgen ...
Een reactie posten
Meer lezen

Reageren of zwijgen? Hoe we omgaan met haat en desinformatie online

Afbeelding
Sociale media zijn een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, ideeën kunnen uitwisselen en verhalen kunnen delen. Maar steeds vaker worden diezelfde platforms overspoeld door polariserende boodschappen, haat, discriminatie en nepnieuws. De vraag dringt zich op: moeten we reageren of beter zwijgen? Het eerlijke antwoord is: het hangt ervan af. Reageren heeft zelden zin om de oorspronkelijke poster te overtuigen. Iemand die bewust haat zaait of desinformatie verspreidt, staat meestal niet open voor argumenten. Maar er is altijd een groter publiek dat meeleest. Dáár ligt de werkelijke reden om soms toch te reageren. Met een rustige, feitelijke en menselijke reactie kun je twijfelende lezers bereiken en een grens trekken: haat en discriminatie mogen niet onbetwist blijven. Tegelijkertijd is reageren niet altijd verstandig. Sommige accounts zijn erop uit om te provoceren en leven juist van de aandacht die ze krijgen. Door hen van repliek te dienen, vergroot je hun bereik. Ook als je z...
Een reactie posten
Meer lezen