Hoe ga je in gesprek met iemand die op extreemrechts of populistisch wil stemmen?

 In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober groeit de spanning in het publieke debat. Extreemrechtse en populistische partijen profiteren van onvrede en onzekerheid. Ze spelen handig in op gevoelens van angst over migratie, woningnood en bestaanszekerheid. Voor veel mensen klinkt hun boodschap simpel en duidelijk: “wij pakken de macht terug” of “wij zorgen dat Nederland weer van ons wordt”. Maar achter die kreten schuilen vaak geen oplossingen, alleen verdeeldheid.

De vraag is: hoe ga je het gesprek aan met iemand in je omgeving die overweegt extreemrechts of populistisch te stemmen? Niet door te preken of te veroordelen. Dat versterkt vaak alleen maar de loopgraven. Het begint bij luisteren. Veel kiezers van deze partijen voelen zich genegeerd, bang of niet gehoord. Door hun zorgen serieus te nemen, open je de deur naar een echt gesprek.

1. Luister en erken zorgen

Vraag door: waarom wil iemand zo stemmen? Vaak gaat het niet om haat tegen anderen, maar om zorgen over betaalbaarheid, veiligheid of een gevoel van verlies. Door dat te erkennen, laat je zien dat je hen begrijpt, zonder dat je hun politieke keuze goedkeurt.

2. Stel vragen in plaats van te overtuigen

In plaats van met feiten te overladen, helpt het vaak meer om vragen te stellen:

  • “Denk je dat dit plan echt helpt om de woningnood op te lossen?”

  • “Wie profiteert er eigenlijk van dit voorstel?”
    Zo nodig je de ander uit om zelf na te denken en hun keuze kritisch te bevragen.

3. Breng alternatieven naar voren

Leg uit dat er andere partijen zijn die wél oplossingen bieden, zonder mensen tegen elkaar op te zetten. Wijs bijvoorbeeld op plannen voor meer betaalbare woningen, een sterkere publieke zorg en eerlijke belastingen. Benoem concreet hoe deze plannen dichter bij hun eigen zorgen liggen.

4. Haal de sluier van schijnoplossingen weg

Populistische partijen beloven vaak snelle antwoorden: grenzen dicht, uit de EU stappen, minder rechten voor bepaalde groepen. Maar dat lost geen enkel structureel probleem op. Sterker nog: het ondermijnt de rechtsstaat, schaadt onze economie en zet mensen tegen elkaar op. Benoem dat zorgvuldig, met voorbeelden uit Nederland of buurlanden.

5. Spreek over waarden, niet alleen over feiten

Mensen stemmen niet alleen met hun hoofd, maar ook met hun hart. Vertel waarom jij kiest voor menselijkheid, rechtvaardigheid en verbinding. Geef voorbeelden uit je eigen leven of werk. Laat zien dat politiek gaat over hoe we met elkaar samenleven.

6. Houd het persoonlijk en respectvol

Een gesprek met familie, vrienden of collega’s wordt snel beladen. Blijf kalm, ook als de ander fel wordt. Respectvolle gesprekken hebben meer impact dan verhitte discussies.

De verkiezingen van 29 oktober zijn cruciaal. We staan op een kruispunt: kiezen we voor angst en verdeeldheid, of voor een samenleving die bouwt aan vertrouwen, solidariteit en menselijkheid? Jij kunt verschil maken, niet door te schreeuwen, maar door het gesprek aan te gaan.

Niet iedereen zal van mening veranderen, maar wie twijfelt kan door een rustig en eerlijk gesprek wél gaan nadenken. En precies daar ligt de sleutel: stemmen uit overtuiging, niet uit angst.




Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Geen woorden voor dit verlies – maar ook geen ruimte voor haat

Afbeelding
 Allereerst willen wij onze diepste medeleven uitspreken aan de ouders, familie, vrienden en bekenden van Lisa. Een jong leven is op brute wijze beëindigd. Er zijn geen woorden die dit onrecht kunnen beschrijven. Het verdriet is niet te bevatten. Dat jonge vrouwen op straat niet veilig kunnen zijn, dat zij aangevallen, seksueel misbruikt en zelfs vermoord kunnen worden — dat is onaanvaardbaar. Iedere vrouw heeft het recht zich veilig te voelen, altijd en overal. Niet alle asielzoekers zijn criminelen De verdachte in deze zaak verbleef op een COA-locatie. Dat roept emoties op, maar we moeten oppassen voor de val van generalisatie. Eén dader mag nooit de maatstaf zijn voor een hele groep. Een voorbeeld: toen onlangs een Nederlandse vader zijn eigen kinderen om het leven bracht, concludeerden we terecht niet dat alle Nederlandse vaders kindermoordenaars zijn. Evenmin bestempelen we alle voetbalfans als criminelen omdat sommige hooligans zich misdragen. En toch gebeurt dit mechanism...
Meer lezen

Een moreel kompas voor politiek, bestuur en samenleving

Afbeelding
  1. Naar een rechtvaardige, empathische en duurzame samenleving   Stel je een jonge vrouw voor die door Den Haag fietst, langs de hofvijver en de gebouwen waar wetten en besluiten worden gemaakt. Het lijkt een alledaags beeld, maar in feite draagt het een diepere betekenis: vrijheid van beweging, veiligheid in de openbare ruimte, de vanzelfsprekendheid dat zij haar weg kan kiezen. Dit eenvoudige tafereel is tegelijk symbool voor wat ons land groot maakt – en voor wat er op het spel staat. Nederland is gebouwd op waarden die meer zijn dan politieke leuzen: menselijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, broederschap en de rechtsstaat. Het zijn waarden die we niet mogen beschouwen als vanzelfsprekendheden, maar als opdrachten die telkens opnieuw moeten worden waargemaakt. Ze vormen het fundament van een samenleving waarin mensen niet tegenover elkaar staan, maar met elkaar. In dit essay legt Vital Moors uit hoe we samen een samenleving kunnen bouwen waarin verbin...
Meer lezen

Hegel en de rechtvaardige samenleving: vrijheid, erkenning en de staat

Afbeelding
Inleiding: de vraag naar rechtvaardigheid Sinds Plato en Aristoteles buigt de westerse filosofie zich over de vraag wat een rechtvaardige samenleving is. Voor Hegel, een van de invloedrijkste denkers van de 19e eeuw, was dit vraagstuk onlosmakelijk verbonden met vrijheid. Niet de abstracte vrijheid van het individu alleen, maar de vrijheid die zich realiseert in een gemeenschap van wetten, instituties en erkenning. Zijn Philosophy of Right (1821) is een poging om een filosofisch fundament te geven aan een samenleving waarin vrijheid en rechtvaardigheid samenvallen. Vrijheid voorbij individualisme Hegel zag vrijheid als het wezen van de mens, maar keerde zich tegen het simplistische idee dat vrijheid slechts betekent dat niemand zich met jou mag bemoeien (negatieve vrijheid). Werkelijke vrijheid is voor hem positieve vrijheid : de mogelijkheid om jezelf te ontplooien binnen een redelijke orde die je als de jouwe herkent. Dit sluit aan bij latere denkers als Isaiah Berlin, die het onder...
Meer lezen